Deze week had ik een verrassend gesprek met cliënte Mildred. Zij vertelde als anekdote, dat als haar kat aan de deur krabt, haar hond dan gaat eten. Het lijkt er dus op, dat haar hond op een prikkel, waar hij niet goed mee om kan gaan, reageert met eten en dus een emotie-eter is! Raar hè? Of toch niet….
Overspronggedrag
Als ik naar mijn eigen honden Pepper en Nala kijk…. Als die een andere hond tegenkomen waar ze op de één of andere manier onzeker van worden, gaat Pepper “doen alsof ze een molshoop is”. Ze gaat liggen, maakt zich klein, onzichtbaar en wacht roerloos af tot de hond voorbij is. Deze strategie geeft veiligheid, blijkbaar. Dat is haar logische, passende oplossing om een conflict te vermijden. Zo werkt dat in de hondenwereld.
En Nala? Die gaat gras eten! Die heeft blijkbaar geen passende strategie gevonden om met deze situatie om te gaan. Ze kan niet kiezen tussen vechten of vluchten en gaat iets doen wat ogenschijnlijk nergens op slaat, maar wat haar blijkbaar kalmeert. In de dierenwereld noemen we dat “overspronggedrag”.
Herkenbaar? Misschien bij je huisdieren als je die hebt…. Of bij jezelf?
Geen honger, wel eten?
Als je geen honger hebt, maar toch de neiging hebt om te eten, wat is er dan aan de hand? Je bevindt je in een situatie en ervaart een emotie, waar je geen passende strategie voor hebt ontwikkeld. Je kunt er op dat moment niet mee omgaan en daarom ga je eten.
Maar jij bent geen hond. Als mens heb je wél het vermogen om je bewust te worden van je gedrag. Als je ervan uitgaat dat elk gedrag een functie heeft, is het goed om na te gaan: wat is de functie van mijn eetdrang? Dan kun je evalueren of je gedrag wel passend is. Is het een goede oplossing? Zo niet, dan kun je er mogelijk voor te kiezen om het anders te doen.
Zal ik je leren hoe?
Spring terug!
Als je de neiging hebt om te eten, zonder dat je honger hebt, volg dan deze 3 stappen:
1. Stop! Luister eerst naar je lichaam!
Adem minstens 10 maal rustig in en uit om bij jezelf en je gevoel te komen en sta stil bij wat je ervaart. Welke emotie voel je? Is er misschien een innerlijk conflict? Omdat je bijvoorbeeld alleen thuis bent, maar eigenlijk graag gezelschap zou hebben? Of omdat je “gezellig” op de bank zit, maar eigenlijk alleen wilt zijn of vroeg naar bed zou willen? …Waar voel je je onvoldaan over? Wat voel je dat je liever niet wilt voelen?
2. Stel jezelf de Hamvraag: Hoe kan ik het oplossen of accepteren?
Hoe kun je overspronggedrag voorkomen? Soms kun je een oplossing bedenken die het gevoel laat verdwijnen. Mijn hond Pepper gaat liggen en voelt zich veilig. Jij kunt misschien iemand opbellen of afleiding zoeken om je niet alleen of verveeld te voelen. Je kunt misschien even lekker gaan douchen of een bad nemen om je meer ontspannen te gaan voelen. Je kun misschien met iemand praten over wat je dwars zit of waar je je zorgen over maakt. En misschien kun je zelfs accepteren dat je nou eenmaal wel eens van die momenten hebt…
Maar als je dat allemaal niet lukt en je weet je geen raad met je emotie en het lukt je niet om een passende strategie te vinden…. Ga, net als mijn hond Nala of de hond van Mildred, gewoon eten. Veroordeel jezelf dan niet! Zie het simpelweg als je beste keuze op dat moment. Zodat je achter je keuze kunt staan. En je jezelf kunt toestaan om te genieten van je keuze.
Maar laat het daar niet bij! Maak ook stap 3:
3. Zie je gedrag als een wake-up call.
Maak gebruik van je vermogen als mens om je gedrag te evalueren en te begrijpen dat het een signaal is. Dat je iets anders nodig hebt dan eten. Misschien is het tijd om te leren hoe je beter met je emoties om kunt gaan. Of om te ontdekken waarom je die emoties ervaart. Of om de achterliggende oorzaken op te lossen. Misschien kun je dat zelf, anders is het goed om hulp te zoeken. Van een vriendin, je moeder, een lieve collega, van mij of wie dan ook…
DOE ER IETS MEE!
Vertoon jij ook “overspronggedrag”? Welke situaties zijn voor jou moeilijk te hanteren? En begrijp je het signaal? Laat het me weten in het reactieveld hier onder of stuur me gerust een email!
Mooi stukje, zo wordt het ineens heel begrijpelijk!
Bedankt voor je reactie, Mildred. Fijn dat het zo begrijpelijk is nu!
Wel leuk: […] gras eten en dat dat normaal is…….. ?
Op dit moment heb ik af en toe echt de neiging/behoefte om extra te eten en te snoepen. Ik ben gestopt met roken en het vervangt dus een sigaret.
Nu stond die sigaret natuurlijk ook voor een emotioneel moment plus behoefte aan nicotine. Ik probeer mezelf hier steeds meer bewust van te zijn, haal inderdaad een paar maal diep adem, mediteer zelfs kort. Ik kan het nu nog niet stoppen (ik wil die sigaret niet meer), maar al wel minderen. Ik was 20 kilo afgevallen en wil die kilo’s er niet weer bij.
Wow..Geerke, wat goed dat je zo bewust bezig bent met het stoppen met roken. Want i.d.d. is dat ook “gewoon” een vorm van overspronggedrag. Belangrijk om te kijken hoe je jezelf op een andere manier kunt kalmeren of mogelijk de situatie kunt aanpakken of loslaten, waardoor je stress verminderd. Want ja, je gewicht wil je natuurlijk graag zo houden! Ik wist niet dat je al zo veel kwijt was! 20kg! Complimenten!
Was bij een vriendin op bezoek en we gingen ergens lunchen. Toen we opstonden om weg te gaan ging de hond eten! Mijn vriendin zei dat hij dat altijd doet als er iemand de kamer uitgaat. Grappig hè.
Haha…ja leuk hè… en herkenbaar ;-)!